Γιάννης Τυροβολάς

Φωτογραφία

​

​

Μέρες μαυρισμένες

σκάβουν μέσα βαθιά

να προλάβουν το χρόνο…

​

Με τους στίχους αυτούς ξεκίνησε σιγά-σιγά και επίπονα ο φίλος Κώστας Υφαντής να γράφει για τους μεταλλωρύχους του νησιού εμπνεόμενος από φωτογραφίες μου και κάποιες σκόρπιες μεταμεσονύχτιες συζητήσεις …Όταν δε τέλειωσε ό,τι είχε να πει, μου έστειλε τη ποιητική συλλογή με το ταχυδρομείο να της ρίξω μια ματιά. Αισθάνθηκα τότε, ότι ήταν χρέος μου να γυρίσω στο νησί, ύστερα από 6 χρόνια, και να ολοκληρώσω ό,τι άφησα ημιτελές το καλοκαίρι του 1997. Περιπλανήθηκα στο νησί φωτογραφίζοντας τους χώρους των μεταλλείων και όσους  μεταλλωρύχους έτυχε να συναντήσω. Μου είπαν για τη καθημερινή ζωή, τα ατυχήματα, τις αρρώστιες, τους ακρωτηριασμούς, το θάνατο. Για τον μολυσμένο αέρα, που ανέπνεαν μετά τις εκρήξεις, ή για την αγκούσα (μείωση του οξυγόνου στον αέρα), που τους προειδοποιούσε η ατομική τους λάμπα. Μου είπαν για τον άνθρωπο, που δούλευε όχι για να ζήσει, αλλά για να πεθάνει…για τους καταπλακωμένους, τους «άθαφτους νεκρούς», όταν υποχωρούσαν οι υποστυλώσεις και βούλιαζε το βουνό… για ρήγματα, από όπου έβγαιναν οι φωνές των καταπλακωμένων, και για τους συγγενείς τους, που έριχναν στο ρήγμα καρβέλια ψωμί, μικρή παράταση στην ήδη καταδικασμένη ζωή τους…

​

Αύγουστος 1916, στα μέσα του 1ου παγκοσμίου πολέμου, ο Γαλλικός στόλος στα ανοιχτά της Σερίφου, το κράτος των Αθηνών σε αποκλεισμό, ένα χρόνο πριν την Οκτωβριανή επανάσταση, 2 χρόνια πριν τη δημιουργία της ΓΣΕΕ.

Αύγουστος 1916, οι μεταλλωρύχοι απεργούν διεκδικώντας την ασφάλεια στην εργασία και την εφαρμογή του 8ώρου στις στοές… διεκδικήσεις πάνω στις οποίες θεμελιώθηκε η σημερινή μας κοινωνία. Ο Σπέρας καταφθάνει από το Πειραιά για την οργάνωση της απεργίας. Δύναμη χωροφυλακής αποβιβάζεται στο νησί για την αποκατάσταση της τάξης. Η γαλλική σημαία κυματίζει στο κάστρο. Η συμπλοκή, οι νεκροί…

​

Αύγουστος με τέσσερα φεγγάρια…

​

Η παρούσα έκθεση φωτογραφίας είναι απόσταγμα της μισόφωτης εκείνης εμπειρίας. Δεν διαπραγματεύεται μόνο τους μεταλλευτικούς χώρους του νησιού, διαπραγματεύεται το Αίμα. Το Αίμα που χύθηκε λόγω των ατυχημάτων στις στοές, το Αίμα που χύθηκε κατά την απεργία.

​

Αναφέρεται στις μαυρισμένες εκείνες μέρες, που σκάβουν μέσα βαθειά

 

Να 'βρουν το άγνωρο φως…

 

Αναφέρεται στους μεταλλωρύχους:

 

Που έσβησαν έτσι απλά

στη μέθη κόπου σκοτεινού…

 

Αναφέρεται στις υπόγειες σκέψεις και στα συναισθήματα των μεταλλωρύχων,

όπου:

​

Η υπόγεια μοίρα…. της μοναξιάς στήνει βέβηλο ιστό

 

Αναφέρεται σ’ εμάς, το σύγχρονο άνθρωπο, με τις:

 

άστοχες κυκλωτικές ψευδαισθήσεις του,

 

για να καταλήξει στην προαιώνια αλήθεια τότε, όπως και τώρα, όπου:

 

άνθρωπος τον άνθρωπο τελεύει...

 

Τώρα, είκοσι χρόνια μετά αισθάνομαι, ότι η Σέριφος δεν υπήρξε μόνο η αρχή της μετέπειτα συστηματικής ενασχόλησης μου με τη Βιομηχανική Αρχαιολογία, αλλά, ακολουθώντας τις στοές με οδήγησαν σε μια βαθύτερη ενδοσκόπηση…  

​

​

Αθήνα, Ιούνιος 2015

​

​

​

Η γραμματοσειρά σε Italics υποδηλώνει στίχους

από ποιήματα του Κώστα Υφαντή.

​

​